Η μέθοδος-θεραπεία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης (Sensory Integration) είναι ευρέως γνωστή και αποτελεσματική και επιτυγχάνεται μέσω δραστηριοτήτων/παιχνιδιών που απολαμβάνουν και διασκεδάζουν τα παιδιά (κούνιες, τοίχος αναρρίχησης, τραμπολίνο, μπάλες, κ.ά.). Σε ένα δομημένο και προστατευμένο περιβάλλον με κατάλληλο εξοπλισμό δίνονται αισθητηριακές πληροφορίες, ώστε να τις λάβει το παιδί και μέσω αυτού να έλθει η ολοκλήρωση. Όταν δεν υπάρχει επαρκής Αισθητηριακή Ολοκλήρωση, η δυσλειτουργία αυτή επηρεάζει τις δεξιότητες που απαιτούνται για την μάθηση, την κίνηση, την συναισθηματική ωριμότητα και κοινωνική συμπεριφορά, την διαχείριση άγχους, το παιχνίδι και κατ' επέκταση το σχολείο.
Την τελευταία 20ετία έχει δώσει πολλές απαντήσεις σε συμπεριφορές που θεωρούντο παλιά ως απλή διαταραχή συμπεριφοράς. Δεν είναι τυχαία που στις ΗΠΑ το 92% των εργοθεραπευτών χρησιμοποιούν αυτή την μέθοδο στην αντιμετώπιση διαφόρων διαταραχών και κυρίως του αυτισμού, καθώς επίσης ότι τα μεγαλύτερα Κέντρα Αποκατάστασης διεθνώς χρησιμοποιούν αυτή την μέθοδο. Ονομάζεται «μέθοδος» γιατί στηρίζεται σε συγκεκριμένες αρχές παρέμβασης και επιβοήθησης αλλά η παροχή θεραπευτικής βοήθειας για το καθένα παιδί είναι αποκλειστικά εξατομικευμένη. Σε συνεργασία με άλλες μεθόδους παρέμβασης έρχεται να βοηθήσει και να ενθαρρύνει το παιδί να προσπαθήσει και να λειτουργήσει στο ανώτερο δυναμικό του.
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι μια εγγενής νευροβιολογική διαδικασία που αφορά την ολοκλήρωση και αποκωδικοποίηση του αισθητηριακού ερεθίσματος στον εγκέφαλο. Σε αντίθεση η δυσλειτουργία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης είναι μια διαταραχή κατά την οποία τα αισθητηριακά δεδομένα δεν οργανώνονται κατάλληλα στον εγκέφαλο και αυτό μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην ανάπτυξη, στην επεξεργασία της πληροφορίας και στη συμπεριφορά του ατόμου.
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση εστιάζεται κυρίως σε τρεις βασικές αισθήσεις, την απτική, την ιδιοδεκτική και την αιθουσαία. Η διασύνδεση τους αρχίζει να σχηματίζεται πριν τη γέννηση και συνεχίζει να αναπτύσσεται καθώς το άτομο ωριμάζει και αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του. Οι τρεις αισθήσεις δεν συνδέονται μόνο μεταξύ τους αλλά και με τις υπόλοιπες αισθήσεις στον εγκέφαλο. Αν και οι τρεις αυτές αισθήσεις είναι λιγότερο γνωστές από την όραση και την ακοή είναι πολύ σημαντικές στη ζωή μας. Mας επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε, να αποτυπώνουμε και να αντιδράμε σε διαφορετικά ερεθίσματα στο περιβάλλον μας.
Απτική
Η απτική αναφέρεται στην αίσθηση της αφής. Οι αισθήσεις προέρχονται από τους αισθητήριους υποδοχείς της επιδερμίδας μας. Απτικά ερεθίσματα τροφοδοτούν τον εγκέφαλο, που εκτός από πηγή συναισθημάτων, μας δίνουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το σώμα, και συγκεκριμένα με ιδιαίτερες περιοχές, όπως το στόμα, τα χέρια και τα δάκτυλα, που μας κάνουν ικανούς να ανταποκριθούμε με μεγάλη ακρίβεια και επιδεξιότητα. Το γράψιμο είναι ένα καλό παράδειγμα δραστηριότητας που περιλαμβάνει πολλές συγκεκριμένες απτικές αισθήσεις.
Ιδιοδεκτική
Αναφέρεται στην αίσθηση της θέσης του σώματος. Αισθήσεις που προέρχονται από τους μύες μας και τις αρθρώσεις μας δίνουν πληροφορίες σχετικά με τα μέρη του σώματός μας και για το πώς αυτά κινούνται. Αυτό μας κάνει ικανούς να κατευθύνουμε κινήσεις των χεριών μας και των ποδιών μας με δεξιότητα χωρίς να χρειάζεται διαρκώς να προσέχουμε τι κάνουμε. Το γράψιμο, η δακτυλογράφηση και η οδήγηση του αυτοκινήτου είναι όλα παραδείγματα δραστηριοτήτων που απαιτούν καλή ιδιοδεκτικότητα.
Αιθουσαία
Αυτή είναι η αίσθηση της ισορροπίας, του συντονισμού και της κίνησης. Οι αιθουσαίοι υποδοχείς είναι τοποθετημένοι στο εσωτερικό αυτί και ενεργοποιούνται κάθε φορά που μετακινούμε ή αλλάζουμε τη θέση του κεφαλιού μας. Το αιθουσαίο σύστημα επηρεάζει:
μυϊκό τόνο
τον συντονισμό των δύο πλευρών του σώματος
τον συντονισμό των κινήσεων των ματιών μας
μας βοηθά να ισορροπούμε
μας βοηθά να γνωρίζουμε που είμαστε στο χώρο
Οι αιθουσαίες αισθήσεις μας κάνουν ικανούς να:
να κρατάμε το κεφάλι μας όρθιο ενάντια στη βαρύτητα.
να καθόμαστε ίσια
να αντιγράφουμε πράγματα από ένα πίνακα
να ισορροπούμε στο ένα πόδι
να αιωρούμαστε σε μία κούνια ή να στριφογυρίζουμε γύρω γύρω
Ενδείξεις Δυσλειτουργίας Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης:
Στατικός Έλεγχος
ρίχνει το κεφάλι όταν κάθεται
χρειάζεται υποστήριξη όταν στέκεται πολύ ώρα όρθιος
καμπουριάζει
Λεπτή Κίνηση
δυσκολία στον χειρισμό αντικειμένων όπως το ψαλίδι
ασυνήθιστες λαβές σε αντικείμενα ή πολλή δυνατές ή αδύναμες (π.χ. μολύβι)
δυσκολίες στο δέσιμο κορδονιών, στο κούμπωμα κτλ.
Αδρή Κίνηση
το πήδημα, το τρέξιμο, το κουτσό γίνονται με περίεργο τρόπο ή ακόμη και καθόλου
παραπατάει, σκοντάφτει και πέφτει εύκολα πάνω σε άλλους ή αντικείμενα
δυσκολίες σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το τέννις (ανάλογα με την ηλικία του παιδιού), το ποδήλατο και γενικώς αδεξιότητα
Αντιληπτικές Δεξιότητες
δυσκολία στην ταύτιση ή συσχέτιση αντικειμένων
χάνει γραμμές στην αντιγραφή ή το διάβασμα
δυσκολία στην κατασκευή παζλς
Γνωστικές Δεξιότητες
διασπαστικότητα
δυσκολία στη γενίκευση των γνώσεων
Ψυχοκοινωνικές Δεξιότητες
χαμηλή αυτοεκτίμηση
συναισθηματικά ξεσπάσματα
θυμώνει σχετικά εύκολα
Αισθητηριακή Επεξεργασία
υπερευαισθησία σε αισθητηριακά εισερχόμενα ερεθίσματα
αγγίζει τα πάντα ή αποφεύγει να αγγίζει
δεν ανέχεται τις αγκαλιές/λατρεύει τη σωματική επαφή
φοβάται την κίνηση/λατρεύει να κινείται συνεχώς
ληθαργικότητα/υπερδραστηριότητα
Απευθύνεται σε:
Βρέφη που έχουν γεννηθεί πρόωρα
Τα παιδιά αυτά έρχονται στον κόσμο έχοντας ένα υπερευαίσθητο νευρικό σύστημα και πολλαπλά παθολογικά προβλήματα. Οι γονείς πρέπει να μάθουν με ποιον τρόπο θα δώσουν στο παιδί τους τις απαραίτητες αισθητηριακές εμπειρίες, με σκοπό την βέλτιστη ανάπτυξή του.
Παιδιά με αυτισμό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές
Οι σοβαρές δυσκολίες στην αισθητηριακή επεξεργασία είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της διαταραχής. Τα παιδιά με αυτισμό αναζητούν ασυνήθιστες ποσότητες συγκεκριμένων ερεθισμάτων και είναι υπερβολικά ευαίσθητα σε άλλα ερεθίσματα. Η βελτίωση της αισθητηριακής επεξεργασίας οδηγεί τα παιδιά αυτά σε πιο αποτελεσματική κοινωνική συναλλαγή.
Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες
Πολλές έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες παρόλο που έχουν φυσιολογική νοημοσύνη, είναι πιθανόν να έχουν προβλήματα στην αισθητηριακή ολοκλήρωση. Η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει αυτή τη λειτουργία, μειώνοντας την πιθανότητα σχολικής αποτυχίας.
Άτομα με εγκεφαλική βλάβη
Τραύμα στον εγκέφαλο μετά από ατύχημα μπορεί να έχει αντίκτυπο στην αισθητηριακή λειτουργία. Τα άτομα αυτά χρειάζονται θεραπεία που θα τους οδηγήσει στην καλύτερη επανάκτηση των χαμένων αισθήσεων.
Πηγή :http://www.therapyact.gr/index.php?act=viewCat&catId=6
Την τελευταία 20ετία έχει δώσει πολλές απαντήσεις σε συμπεριφορές που θεωρούντο παλιά ως απλή διαταραχή συμπεριφοράς. Δεν είναι τυχαία που στις ΗΠΑ το 92% των εργοθεραπευτών χρησιμοποιούν αυτή την μέθοδο στην αντιμετώπιση διαφόρων διαταραχών και κυρίως του αυτισμού, καθώς επίσης ότι τα μεγαλύτερα Κέντρα Αποκατάστασης διεθνώς χρησιμοποιούν αυτή την μέθοδο. Ονομάζεται «μέθοδος» γιατί στηρίζεται σε συγκεκριμένες αρχές παρέμβασης και επιβοήθησης αλλά η παροχή θεραπευτικής βοήθειας για το καθένα παιδί είναι αποκλειστικά εξατομικευμένη. Σε συνεργασία με άλλες μεθόδους παρέμβασης έρχεται να βοηθήσει και να ενθαρρύνει το παιδί να προσπαθήσει και να λειτουργήσει στο ανώτερο δυναμικό του.
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι μια εγγενής νευροβιολογική διαδικασία που αφορά την ολοκλήρωση και αποκωδικοποίηση του αισθητηριακού ερεθίσματος στον εγκέφαλο. Σε αντίθεση η δυσλειτουργία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης είναι μια διαταραχή κατά την οποία τα αισθητηριακά δεδομένα δεν οργανώνονται κατάλληλα στον εγκέφαλο και αυτό μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην ανάπτυξη, στην επεξεργασία της πληροφορίας και στη συμπεριφορά του ατόμου.
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση εστιάζεται κυρίως σε τρεις βασικές αισθήσεις, την απτική, την ιδιοδεκτική και την αιθουσαία. Η διασύνδεση τους αρχίζει να σχηματίζεται πριν τη γέννηση και συνεχίζει να αναπτύσσεται καθώς το άτομο ωριμάζει και αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του. Οι τρεις αισθήσεις δεν συνδέονται μόνο μεταξύ τους αλλά και με τις υπόλοιπες αισθήσεις στον εγκέφαλο. Αν και οι τρεις αυτές αισθήσεις είναι λιγότερο γνωστές από την όραση και την ακοή είναι πολύ σημαντικές στη ζωή μας. Mας επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε, να αποτυπώνουμε και να αντιδράμε σε διαφορετικά ερεθίσματα στο περιβάλλον μας.
Απτική
Η απτική αναφέρεται στην αίσθηση της αφής. Οι αισθήσεις προέρχονται από τους αισθητήριους υποδοχείς της επιδερμίδας μας. Απτικά ερεθίσματα τροφοδοτούν τον εγκέφαλο, που εκτός από πηγή συναισθημάτων, μας δίνουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το σώμα, και συγκεκριμένα με ιδιαίτερες περιοχές, όπως το στόμα, τα χέρια και τα δάκτυλα, που μας κάνουν ικανούς να ανταποκριθούμε με μεγάλη ακρίβεια και επιδεξιότητα. Το γράψιμο είναι ένα καλό παράδειγμα δραστηριότητας που περιλαμβάνει πολλές συγκεκριμένες απτικές αισθήσεις.
Ιδιοδεκτική
Αναφέρεται στην αίσθηση της θέσης του σώματος. Αισθήσεις που προέρχονται από τους μύες μας και τις αρθρώσεις μας δίνουν πληροφορίες σχετικά με τα μέρη του σώματός μας και για το πώς αυτά κινούνται. Αυτό μας κάνει ικανούς να κατευθύνουμε κινήσεις των χεριών μας και των ποδιών μας με δεξιότητα χωρίς να χρειάζεται διαρκώς να προσέχουμε τι κάνουμε. Το γράψιμο, η δακτυλογράφηση και η οδήγηση του αυτοκινήτου είναι όλα παραδείγματα δραστηριοτήτων που απαιτούν καλή ιδιοδεκτικότητα.
Αιθουσαία
Αυτή είναι η αίσθηση της ισορροπίας, του συντονισμού και της κίνησης. Οι αιθουσαίοι υποδοχείς είναι τοποθετημένοι στο εσωτερικό αυτί και ενεργοποιούνται κάθε φορά που μετακινούμε ή αλλάζουμε τη θέση του κεφαλιού μας. Το αιθουσαίο σύστημα επηρεάζει:
μυϊκό τόνο
τον συντονισμό των δύο πλευρών του σώματος
τον συντονισμό των κινήσεων των ματιών μας
μας βοηθά να ισορροπούμε
μας βοηθά να γνωρίζουμε που είμαστε στο χώρο
Οι αιθουσαίες αισθήσεις μας κάνουν ικανούς να:
να κρατάμε το κεφάλι μας όρθιο ενάντια στη βαρύτητα.
να καθόμαστε ίσια
να αντιγράφουμε πράγματα από ένα πίνακα
να ισορροπούμε στο ένα πόδι
να αιωρούμαστε σε μία κούνια ή να στριφογυρίζουμε γύρω γύρω
Ενδείξεις Δυσλειτουργίας Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης:
Στατικός Έλεγχος
ρίχνει το κεφάλι όταν κάθεται
χρειάζεται υποστήριξη όταν στέκεται πολύ ώρα όρθιος
καμπουριάζει
Λεπτή Κίνηση
δυσκολία στον χειρισμό αντικειμένων όπως το ψαλίδι
ασυνήθιστες λαβές σε αντικείμενα ή πολλή δυνατές ή αδύναμες (π.χ. μολύβι)
δυσκολίες στο δέσιμο κορδονιών, στο κούμπωμα κτλ.
Αδρή Κίνηση
το πήδημα, το τρέξιμο, το κουτσό γίνονται με περίεργο τρόπο ή ακόμη και καθόλου
παραπατάει, σκοντάφτει και πέφτει εύκολα πάνω σε άλλους ή αντικείμενα
δυσκολίες σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το τέννις (ανάλογα με την ηλικία του παιδιού), το ποδήλατο και γενικώς αδεξιότητα
Αντιληπτικές Δεξιότητες
δυσκολία στην ταύτιση ή συσχέτιση αντικειμένων
χάνει γραμμές στην αντιγραφή ή το διάβασμα
δυσκολία στην κατασκευή παζλς
Γνωστικές Δεξιότητες
διασπαστικότητα
δυσκολία στη γενίκευση των γνώσεων
Ψυχοκοινωνικές Δεξιότητες
χαμηλή αυτοεκτίμηση
συναισθηματικά ξεσπάσματα
θυμώνει σχετικά εύκολα
Αισθητηριακή Επεξεργασία
υπερευαισθησία σε αισθητηριακά εισερχόμενα ερεθίσματα
αγγίζει τα πάντα ή αποφεύγει να αγγίζει
δεν ανέχεται τις αγκαλιές/λατρεύει τη σωματική επαφή
φοβάται την κίνηση/λατρεύει να κινείται συνεχώς
ληθαργικότητα/υπερδραστηριότητα
Απευθύνεται σε:
Βρέφη που έχουν γεννηθεί πρόωρα
Τα παιδιά αυτά έρχονται στον κόσμο έχοντας ένα υπερευαίσθητο νευρικό σύστημα και πολλαπλά παθολογικά προβλήματα. Οι γονείς πρέπει να μάθουν με ποιον τρόπο θα δώσουν στο παιδί τους τις απαραίτητες αισθητηριακές εμπειρίες, με σκοπό την βέλτιστη ανάπτυξή του.
Παιδιά με αυτισμό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές
Οι σοβαρές δυσκολίες στην αισθητηριακή επεξεργασία είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της διαταραχής. Τα παιδιά με αυτισμό αναζητούν ασυνήθιστες ποσότητες συγκεκριμένων ερεθισμάτων και είναι υπερβολικά ευαίσθητα σε άλλα ερεθίσματα. Η βελτίωση της αισθητηριακής επεξεργασίας οδηγεί τα παιδιά αυτά σε πιο αποτελεσματική κοινωνική συναλλαγή.
Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες
Πολλές έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες παρόλο που έχουν φυσιολογική νοημοσύνη, είναι πιθανόν να έχουν προβλήματα στην αισθητηριακή ολοκλήρωση. Η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει αυτή τη λειτουργία, μειώνοντας την πιθανότητα σχολικής αποτυχίας.
Άτομα με εγκεφαλική βλάβη
Τραύμα στον εγκέφαλο μετά από ατύχημα μπορεί να έχει αντίκτυπο στην αισθητηριακή λειτουργία. Τα άτομα αυτά χρειάζονται θεραπεία που θα τους οδηγήσει στην καλύτερη επανάκτηση των χαμένων αισθήσεων.
Πηγή :http://www.therapyact.gr/index.php?act=viewCat&catId=6
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου